Vastgeroest als wij zitten aan het stereotiepe beeld van de aardse en hemelse moeder die het toonbeeld is van liefde en vergevingsgezindheid, lopen we het risico daarmee het bestaan van de slechte moeder, haar gevaarlijke, duistere en zelfs dodelijke tegenpool te ontkennen.

In de hindoegodsdienst is er Kali-Ma, de duistere moeder. Ze is stralend zwart. Ze trekt haar vier ledematen uit en de handen omklemmen tweesnijdende zwaarden, werktuigen om buiken open te rijten, en mensenhoofden af te hakken.

Hoe kunnen we dit angstaanjagende beeld van de slechte moeder verzoenen met het beeld van de goede moeder die nageslacht voortbrengt, voedt en verzorgt? Het aspect ‘leven’ van de goede moeder en het aspect ‘dood’ van de slechte moeder komt moeiteloos samen in wat de moeder misschien wel het meest kenmerkt, niet enkel het moederschap maar haar seksualiteit.

Als voornaamste seksuele activiteit schonk de hemelse moeder, de Godin, leven. Met onze vaderlandse mond zullen we zeggen dat dit bedoeld is om te zorgen dat de aarde vrucht zou dragen. Vruchtbaarheidsrituelen worden ze genoemd. De vraag is of dit niet te zedig klinkt: is de moeder werkelijk zo onbaatzuchtig? Of is dit ten prooi gevallen aan de preutsheid van latere tijden en is de vruchtbaarheid van de oogst en bij dieren niet meer dan een bijkomstigheid van de eigen seksuele activiteit van de Godin? Haar seks behoorde haar toe, evenals het genot. Als ze seks bedreef deed ze dat voor zichzelf.

Met de overgang in onze geschiedenis van het moeder- naar het vaderland zo’n vijf eeuwen terug werd de seksuele vrijheid en overgave aan de Godin vervangen door het seksuele alleenrecht van de man en vrouwen werden min of meer slachtoffer van hun seksualiteit. De ‘natuurlijke roeping’ van de moeder werd: trouwen en kinderen krijgen, haar voortplantingsfunctie. Vrouwen, als vertegenwoordigster of afstammeling van de Godin op aarde, gingen hun lichaam en het zintuiglijk plezier dat het kon geven vrezen. Het werd ver weggestopt in hun duistere binnenste, bij Kali-Ma en haar dans der dood.

Hoezeer dit thema doorwerkt in onze psyche merk ik in mijn eigen omgang met mijn seksualiteit. Mag ik seks geven en nemen, gewoon zomaar, wanneer ik er zin in heb, precies zoals bij mannen? Seks zonder doel, gewoon puur voor de opwinding, voor het plezier en met wie je maar wilt. De laatste jaren komt de goede moeder in mij dan onmiddellijk in opstand. Het liefste bewaakt zij mijn lichaam als een fort: alleen toegang voor die ene man, voor vader.

Mannen staan nu collectief voor de uitdaging om hun seksualiteit onder controle te brengen. Vrouwen hebben de uitdaging om de angst voor hun seksualiteit te overwinnen. Om de baarmoeder vrij te maken van oude pijn en verdrongen herinneringen aan een tijd dat de vrouw ‘door de natuur’ was voorbestemd om de man te behagen en aan te vullen. Een tijd die vele eeuwen heeft geduurd en waarin de bijzondere magie van de vrouwelijke seksualiteit, van haar natuurlijke ritme en geheimzinnige menstruatie tot haar gave om nieuw leven voort te brengen in schril contrast stond met de schaamte waarmee deze ‘ongesteldheid’ later werd omgeven. In haar meest kwalijke vorm heeft de angst voor het onreine, onbegrijpelijke lichaam van vrouwen geleid tot de vrouwenholocaust: een periode tijdens de Inquisitie waarin vrouwen werden achtervolgd en levend als heks verbrand. Aanvankelijk werden ze verbrand omdat ze vroedvrouw waren en de pijn van barensweeën verzachtten (wat inging tegen de Bijbelse tekst dat vrouwen geacht werden te lijden). Later was elke reden genoeg zoals een verliefde landheer met een al te jaloerse echtgenoot, zoals ik in mijn eigen zielsverleden ben tegengekomen. Karen Hamaker Zondag geeft in haar Herstory aan hoe alle mensen met een westerse afstamming (ook een gedeeltelijke) een laag hebben in het collectief onbewuste waarin de kijk en opvattingen van de kerk vanaf de beginjaren tot nu liggen te sluimeren, plus de ervaring die de mensen er mee hadden. Een behoorlijke stevige laag, als je ziet hoe lang de kerk dominant is geweest, en nog steeds een rol speelt.

Vrouwen mogen nu zichzelf weer herinneren en delen terughalen die diep weggestopt zijn in het duister. Afdalen naar Kali-Ma en terugeisen wat ze aan hun angst hebben gegeven. Want het gemis aan oer vrouwelijke kracht zorgt ervoor dat je als vrouw je eigen dans niet danst, je leven niet leeft, niet schept met de Schepping. Clarissa Pinkola Estés noemt het ‘heet zijn’: een heilige seksualiteit herstellen. In het wilde ondergrondse van de vrouwelijke natuur brandt een innerlijk vuur afwisselend fel en kalm. Het is het vuur van de hartstocht, bezieling, van de godin in jezelf. Een vuur dat je helpt je leven te scheppen vanuit eigenwaarde en zelfliefde. Voor wie in schoonheid wil leven. Als Kali-Ma je uitnodigt om met haar te dansen, kijk haar in de ogen, onbevreesd en zeg Ja.

Herstory: Thuis in het Leven – Anja Beerepoot; dit artikel maakt onderdeel uit van haar verhaal
Herstory Crowdfunding Dag 11:
Jouw hulp is heel welkom voor het mogelijk maken van de vormgeving en het drukken van Herstory, een inspiratieboek met 20 verhalen die Haar verhaal, verhalen die JA zeggen tegen het leven, mogelijk maken.

Dag van de Duurzaamheid 10 oktober t/m 31 oktober
https://www.voordekunst.nl/projecten/6779-herstory